Ανάλυση σύστασης σώματος – Λιπομέτρηση

Η ανάλυση σύστασης σώματος (λιπομέτρηση) πραγματοποιείται με τη μέθοδο της βιοηλεκτρικής εμπέδησης (BIA), η οποία είναι η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη μέθοδος για την αξιολόγηση της σύστασης του σώματος. Είναι γρήγορη, ασφαλής, εύκολη και ανώδυνη για τον εξεταζόμενο, ενώ θεωρείται αρκετά αξιόπιστη, εφόσον τηρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις πριν από τις μετρήσεις.

Πως λειτουργεί;

Ο λιπομετρητής, με τη μοναδική τεχνολογία της Tanita, στέλνει ένα πολύ χαμηλής έντασης, ακίνδυνο ηλεκτρικό ρεύμα μέσω του σώματος. Αυτό γίνεται μέσω των μεταλλικών επαφών που βρίσκονται στα τμήματα της συσκευής που ακουμπούν τα χέρια και οι πατούσες.

Το ηλεκτρικό ρεύμα συναντά αντίσταση (εμπέδηση) καθώς διέρχεται από το σώμα. Η αντίσταση αυτή ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο του ιστού που διαπερνά:

Ο μυϊκός ιστός, που έχει υψηλή περιεκτικότητα σε νερό, είναι καλός αγωγός του ρεύματος, άρα έχει χαμηλή αντίσταση.

Ο λιπώδης ιστός, που περιέχει λιγότερο νερό, παρουσιάζει μεγαλύτερη αντίσταση στο ρεύμα.

Η συσκευή χρησιμοποιεί την καταγεγραμμένη αντίσταση για να εκτιμήσει την ποσότητα του νερού στο σώμα και να υπολογίσει τη λιπώδη και την άλιπη μάζα. Η εξίσωση που χρησιμοποιεί για αυτούς τους υπολογισμούς λαμβάνει υπόψη διάφορες παραμέτρους όπως το βάρος, το ύψος, το φύλο και την ηλικία του ατόμου. Οι παράγοντες που επηρεάζουν την ακρίβεια της μέτρησης περιλαμβάνουν την κατάσταση ενυδάτωσης, την κατανάλωση φαγητού, ποτού ή καφεϊνούχων ροφημάτων πριν από τη μέτρηση, καθώς και τη σωματική δραστηριότητα. Για αυτό τον λόγο, πρέπει να τηρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις πριν από τη λιπομέτρηση.

Ποια αποτελέσματα περιλαμβάνει η λιπομέτρηση;

Βάρος (kg)

Λίπος (kg & %)

Μυϊκή Μάζα (kg & %)

Δείκτης Μάζας Σώματος

Συνολικά Υγρά Σώματος (kg & %)

Βασικός Μεταβολικός Ρυθμός

Σπλαχνικό Λίπος

Μεταβολική Ηλικία

Οστική Μάζα (kg)

Σωματική Κατάταξη

Ισορροπία Μυϊκής Μάζας

Ποιότητα Μυϊκής Μάζας

Τμηματική ανάλυση για κάθε κάτω και άνω άκρο & κορμό: Λίπος (%), Μυϊκή Μάζα (kg)

Που χρησιμεύει η λιπομέτρηση;

✅ Αξιολόγηση γενικής υγείας. Τα αυξημένα επίπεδα σωματικού λίπους σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης μεταβολικών νοσημάτων (παχυσαρκία, σακχαρώδης διαβήτης, μεταβολικό σύνδρομο κ.α.).

✅ Παρακολούθηση προόδου. Αξιολογούμε αν η απώλεια ή η αύξηση του βάρους προέρχεται από απώλεια ή αύξηση υγρών, λίπους ή μυϊκής μάζας.

✅ Προσαρμογή διατροφής και άσκησης. Με βάση τα αποτελέσματα της λιπομέτρησης, ο διαιτολόγος και ο γυμναστής μπορούν να προσαρμόσoυν το πρόγραμμα διατροφής και άσκησης, ώστε να ανταποκρίνεται καλύτερα στις ανάγκες του ατόμου (π.χ. μείωση λίπους, αύξηση μυϊκής μάζας, βελτίωση αθλητικής απόδοσης).

Αντενδείξεις

❌ Απαγορέυεται η χρήση του λιπομετρητή από άτομα που φέρουν βηματοδότη ή άλλη ιατρική συσκευή.

❌ Η χρήση του λιπομετρητή από έγκυες γυναίκες και άτομα που φέρουν μεταλλικά εμφυτεύματα (π.χ. λάμες) είναι ασφαλής αλλά τα αποτελέσματα ενδέχεται να είναι ανακριβή.

Άλλες μετρήσεις

Μέτρηση πόντων

Η μέτρηση πόντων με τη χρήση μεζούρας αποτελεί μια απλή και αποτελεσματική μέθοδο αξιολόγησης της μείωσης του σωματικού λίπους.

Συχνά, η απώλεια σωματικού λίπους φαίνεται περισσότερο από το πώς εφαρμόζουν τα ρούχα ή η ζώνη, παρά από τη διαφορά στα κιλά που δείχνει η ζυγαριά. Αυτό συμβαίνει επειδή ο λιπώδης ιστός καταλαμβάνει περισσότερο όγκο από τον μυϊκό ιστό, λόγω της χαμηλότερης πυκνότητας και περιεκτικότητάς του σε νερό.

Το σχήμα κάθε σώματος συνδέεται άμεσα με τα σημεία αποθήκευσης λίπους, καθώς το μέρος όπου συσσωρεύεται το σωματικό λίπος παίζει καθοριστικό ρόλο. Οι περιοχές όπου συσσωρεύεται το λίπος εμφανίζουν αυξημένη περίμετρο. Για παράδειγμα, η συσσώρευση λίπους στον κεντρικό κορμό συχνά οδηγεί σε μεγαλύτερη περίμετρο μέσης, κάτι που αποτελεί ένδειξη κεντρικής ή κοιλιακής παχυσαρκίας.

Ανάλογα με τις ανάγκες και τους στόχους του ατόμου, οι περιφέρειες που μετρώνται μπορεί να περιλαμβάνουν τη μέση, την κοιλιά, τους γοφούς, τον βραχίονα, τον πήχη και τον μηρό. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η μέτρηση της περιμέτρου της μέσης, καθώς και η αναλογία μέσης-ισχίων, καθώς αποτελούν δείκτες κινδύνου για παθήσεις που σχετίζονται με την κεντρικού τύπου παχυσαρκία, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2.

Δερματοπτυχομέτρηση

Ένας έμμεσος τρόπος προσδιορισμού του σωματικού λίπους είναι η μέτρηση του υποδόριου λίπους (το λίπος που βρίσκεται αμέσως κάτω από το δέρμα). Αυτή η μέτρηση γίνεται με τη χρήση ενός ειδικού εργαλείου, του δερματοπτυχόμετρου, το οποίο μετρά το πάχος των δερματικών πτυχών. Η μέθοδος βασίζεται στην αρχή ότι το υποδόριο λίπος αντιπροσωπεύει πάνω από το 50% του συνολικού σωματικού λίπους.

Το δερματοπτυχόμετρο χρησιμοποιείται συνήθως τόσο σε κλινικά περιστατικά όσο και σε αθλητές, με στόχο την ακριβή αξιολόγηση της σωματικής σύνθεσης, η οποία παρέχει χρήσιμες πληροφορίες για τη βέλτιστη αθλητική απόδοση.
Κατά τη διαδικασία της δερματοπτυχομέτρησης, η δερματική πτυχή διαχωρίζεται από τον υποκείμενο μυ για να μετρηθεί το πάχος της. Οι μετρήσεις πραγματοποιούνται σε διάφορα σημεία του σώματος, με τα κύρια σημεία να περιλαμβάνουν την περιοχή του δικεφάλου, του τρικεφάλου, του μηρού, της κοιλιακής χώρας, την υποπλάτια περιοχή στο πάνω μέρος της πλάτης, καθώς και την υπερλαγώνια περιοχή στο πλάι της κοιλιάς.

Σε περιπτώσεις νοσογόνου παχυσαρκίας υπάρχουν περιορισμοί, καθώς οιδερματικές πτυχές των ασθενών μπορεί να είναι παχύτερες από το εύρος του δερματοπτυχομέτρου, ενώ η ακριβής ταυτοποίηση των σημείων μέτρησης είναι δύσκολη, με αποτέλεσμα να υποτιμάται το ποσοστό του σωματικού λίπους.